Geografia

Opis kierunku studiów Geografia
poziom: studia licencjackie I stopnia
semestry: min. 6
ECTS: min. 180

Absolwent potrafi - przykładowe umiejętności:

• Absolwent posiada podstawową wiedzę z zakresu geografii oraz zna relacje kształtujące funkcjonowanie systemu przyroda-człowiek.
• Zna podstawowe procesy zachodzące w przyrodzie, społeczeństwie i gospodarce.
• Posiada umiejętności wykorzystywania wyników analiz i informacji o naturalnych i antropogenicznych zjawiskach i procesach dla potrzeb kompleksowego gospodarowania i zarządzania przestrzenią.
• Absolwent jest przygotowany do: pracy w instytucjach zajmujących się środowiskiem przyrodniczym, jego kształtowaniem i ochroną; pracy w instytucjach zajmujących się gospodarką przestrzenną, warunkami życia ludzi oraz organizacją działalności społeczno-gospodarczej oraz pracy w szkolnictwie - po ukończeniu specjalności nauczycielskiej (zgodnie ze standardami kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela).
• Absolwent zna język obcy na poziomie B2 oraz umie posługiwać się językiem specjalistycznym w stopniu niezbędnym do wykonywania zawodu.
• Absolwent jest przygotowany do podjęcia studiów II stopnia.

lista kierunków na uczelniach:

Geografia - studia licencjackie

Przykładowe tematy:

Geografia

Treści kształcenia: Przedmiot i zakres geografii. Geografia nauką o środowisku geograficznym pojmowanym jako środowisko życia człowieka. Geneza i zarys rozwoju myśli geograficznej. Polska myśl geograficzna i jej twórcy. Struktura wiedzy geograficznej - geografia ogólna i regionalna, specjalistyczne obszary geografii ogólnej. Związek geografii z innymi naukami. Funkcje geografii - poznawcze, wychowawcze, praktyczne. Ośrodki geograficzne w Polsce - najważniejsze nurty i osiągnięcia badawcze. Naukowe czasopisma geograficzne.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia istoty i specyfiki geograficznego ujęcia rzeczywistości; rozumienia genezy geografii jako nauki i wiedzy praktycznej o środowisku - miejscu życia człowieka.

Astronomiczne podstawy geografii

Treści kształcenia: Układy współrzędnych sferycznych stosowane w astronomii i geografii. Elementarne zjawiska na sferze niebieskiej. Wpływ atmosfery ziemskiej na obserwacje ciał niebieskich. Ruch roczny Słońca. Czas - skale czasowe używane w astronomii. Instrumenty astronomiczne. Wyznaczanie szerokości i długości geograficznej oraz czasu i azymutu z obserwacji astronomicznych. Wykorzystywanie sztucznych satelitów Ziemi. Prawa ruchu planet. Układ Słoneczny. Słońce i jego oddziaływanie na Ziemię.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: posługiwania się wiedzą z zakresu astronomii do określenia relacji między Ziemią jako planetą a zjawiskami zachodzącymi w atmosferze, hydrosferze i litosferze; umiejscawiania tych zjawisk na powierzchni Ziemi.

Systemy informacji geograficznej

Treści kształcenia: Systemy Informacji Geograficznej i ich związki z geografią. (GIS - Geographic Information System). Dane przestrzenne i atrybuty, cechy danych. Modele danych: wektor - raster. Obiekty przestrzenne - topologia. Typy baz danych. Przetwarzanie danych. Cyfrowy model rzeźby. Źródła danych geograficznych. Wprowadzanie danych. Wizualizacja zawartości bazy danych. Światowy System Wyznaczania Współrzędnych (GPS - Global Positioning System). Podstawowe programy GIS. GIS jako narzędzie analiz przestrzennych - zastosowania.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: wykorzystywania Systemów Informacji Geograficznej jako podstawowych narzędzi do tworzenia baz danych o środowisku; wykorzystywania Systemów Informacji Geograficznej do analiz przestrzennych; posługiwania się danymi cyfrowymi i podstawowymi programami GIS.

Matematyka

Treści kształcenia: Rachunek macierzowy - zastosowania do rozwiązywania układów równań. Układy współrzędnych i ich transformacje. Elementy rachunku różniczkowego i całkowego. Elementy statystyki matematycznej. Elementy analizy statystycznej.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: posługiwania się matematycznym opisem zjawisk i procesów przestrzennych; posługiwania się metodami matematycznymi i statystycznymi w geografii; abstrakcyjnego rozumienia problemów z zakresu geografii fizycznej i społeczno-ekonomicznej.

Fizyka i chemia Ziemi

Treści kształcenia: Ewolucja materii we Wszechświecie. Pole elektromagnetyczne. Pole geomagnetyczne. Ruchy ciał niebieskich w układzie topocentrycznym. Ruch obrotowy i obiegowy Ziemi. Zjawiska związane z układami Ziemia-Słońce oraz Ziemia-Księżyc. Drgania i fale. Teoria elastyczności w badaniu ośrodków skalnych. Zjawisko promieniotwórczości, przemiany promieniotwórcze. Badania fizyczne mikrostruktury minerałów i skał. Zasady zachowania energii i masy. Dynamika płynów. Termodynamika fenomenologiczna. Woda i procesy w niej zachodzące. Migracje pierwiastków chemicznych w wodzie i atmosferze.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: wykorzystywania praw fizyki i chemii do wyjaśnienia genezy zjawisk występujących w środowisku; prognozowania zachowania środowiska; identyfikowania skutków działania praw przyrody; wykorzystywania praw przyrody w działalności człowieka.

Ekonomia

Treści kształcenia: Działalność gospodarcza jako czynnik zmian środowiska życia człowieka i krajobrazu. Etapy rozwoju nowożytnej gospodarki światowej z perspektywy geograficznej. Podstawowe kategorie ekonomiczne. Czynniki wpływające na koniunkturę gospodarczą w różnych koncepcjach ekonomicznych. Wpływ procesów globalnych na sytuację gospodarczą.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: posługiwania się elementarnymi pojęciami z dziedziny ekonomii; rozumienia różnych koncepcji rozwoju gospodarczego; rozumienia podstawowych procesów gospodarczych i ich wpływu na środowisko życia człowieka i poziom zaspokojenia jego potrzeb.

Socjologia

Treści kształcenia: Socjologia jako nauka. Podstawowe kategorie pojęciowe socjologii - społeczeństwo, społeczność, tożsamość terytorialna, zbiorowość, wspólnota terytorialna, więzi społeczne, stosunki społeczne. Metody badawcze socjologii. Struktura społeczna. Świadomość i tożsamość społeczna. Symbole i kultura. Grupy i organizacje. Instytucje społeczne. Interakcje społeczne. Nierówności społeczne. Dewiacje i zaburzenia społeczne. Terytorialne postaci życia zbiorowego. Wiejskie i miejskie formy życia społecznego. Społeczeństwo współczesne.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: posługiwania się podstawowymi kategoriami pojęciowymi socjologii; rozumienia przyczyn stratyfikacji oraz przebiegu procesów społecznych; rozumienia wpływu procesów społecznych na zróżnicowanie przestrzeni i krajobrazu.

Geomorfologia

Treści kształcenia: Metody badawcze geomorfologii. Czynniki endogeniczne i procesy egzogeniczne w powstawaniu i kształtowaniu form powierzchni Ziemi. Wietrzenie. Procesy i formy denudacyjne. Rzeźbotwórcza działalność rzek. Procesy i formy krasowe. Rzeźbotwórcza działalność lodowców i lądolodów, formy rzeźby plejstoceńskiego i współczesnego zlodowacenia. Strefa peryglacjalna. Procesy i formy eoliczne. Rzeźba litoralna. Formy biogeniczne. Formy antropogeniczne.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozpoznawania form powierzchni Ziemi oraz ich genezy; oceny intensywności procesów rzeźbotwórczych w różnych warunkach środowiskowych; oceny skutków działania procesów rzeźbotwórczych dla środowiska geograficznego i człowieka; wykorzystywania narzędzi badawczych w pracy terenowej i gabinetowej.

Hydrologia i oceanografia

Treści kształcenia: Metody badawcze hydrologii. Hydrosfera, obieg wody, zasoby wodne. Bilans wodny. Modele matematyczne obiegu wody. Wody podziemne. Źródła. Elementy potamologii, limnologii i glacjologii. Kartowanie hydrograficzne. Gospodarka wodna i ochrona wód.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: wykorzystywania metod badawczych hydrologii do rozpoznawania, prognozowania i wyjaśniania zjawisk związanych z krążeniem i retencją wód; wskazywania możliwości zaistnienia zjawisk ekstremalnych w środowisku wodnym; oceny wpływu zjawisk ekstremalnych na działalność człowieka.

Meteorologia i klimatologia

Treści kształcenia: Metody badawcze meteorologii i klimatologii. Atmosfera - temperatura, ciśnienie, prądy powietrzne, para wodna, opady atmosferyczne. Promieniowanie Słońca, Ziemi i atmosfery. Temperatura gleby, rozkład przestrzenny temperatury na Ziemi. Czynniki klimatotwórcze. Przestrzenny rozkład ciśnienia na globie. Ogólna cyrkulacja atmosfery. Rozmieszczenie opadów. Klasyfikacja klimatów. Zmiany klimatu.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozpoznawania i interpretowania stanów atmosfery; określania typów pogody; prognozowania pogody na podstawie danych meteorologicznych z sieci stacji oraz własnych pomiarów; określania wpływu warunków pogodowych na zdrowie człowieka, gospodarkę i środowisko geograficzne.

Geografia ekonomiczna

Treści kształcenia: Rozwój i osiągnięcia geografii ekonomicznej. Środowisko przyrodnicze i jego rola w działalności produkcyjnej człowieka. Rozwój produkcji roślinnej i zwierzęcej. Problemy wyżywienia ludności. Rozwój przemysłu, czynniki lokalizacji przemysłu. Transport i łączność. Region ekonomiczny.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: przetwarzania i wykorzystywania danych i wiedzy o gospodarce w przestrzeni; rozumienia zjawisk i procesów gospodarczych; wykorzystywania wiedzy z zakresu geografii ekonomicznej dla celów poznawczych i utylitarnych.

Geografia społeczna

Treści kształcenia: Podstawowe pojęcia i koncepcje geografii społecznej. Człowiek i zbiorowości ludzkie jako przedmiot badań geograficznych. Rozmieszczenie, dynamika i struktury ludności. Środowisko w świadomości człowieka. Struktury i powiązania społeczno-przestrzenne.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: korzystania ze źródeł statystycznych dotyczących różnych zagadnień i problemów społecznych w przestrzeni; rozpoznawania procesów ludnościowych oraz ich związków ze środowiskiem przyrodniczym i społeczno-gospodarczym; analizowania i interpretowania struktur społecznych; analizowania i interpretowania terytorialnych nierówności w poziomie życia ludności.

Geografia osadnictwa

Treści kształcenia: Problemy badawcze geografii osadnictwa. Czynniki kształtujące osadnictwo - rozwój społeczny, gospodarczy i cywilizacyjny oraz rola i znaczenie środowiska przyrodniczego. Osadnictwo wiejskie. Powstanie i rozwój miast. Systemy osadnicze.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: analizowania i oceniania procesów kształtujących sieć osadniczą; wykorzystywania teorii, modeli i metod badawczych z zakresu geografii osadnictwa; wyjaśniania i kształtowania relacji między rozwojem sieci osadniczej a innymi zjawiskami i procesami w przestrzeni społeczno-gospodarczej.

Geografia polityczna

Treści kształcenia: Mapa polityczna świata w przeszłości i obecnie. Terytorium państwa i jego granice. Podział polityczny mórz i oceanów. Konflikty zbrojne. Geografia elektoralna. Ekopolityka globalna. Ekonomiczne i polityczne organizacje międzynarodowe. Problemy globalizacji.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia współcześnie zachodzących przemian politycznych na świecie, ich genezy i uwarunkowań; identyfikowania regionów konfliktowych i skutków globalizacji.

Geografia regionalna Polski

Treści kształcenia: Jednostki strukturalno-tektoniczne. Paleogeografia. Klimat. Wody powierzchniowe i podziemne, bilans wodny. Surowce mineralne. Zbiorowiska roślinne. Typy krajobrazu naturalnego - jego przeobrażenia. Podziały regionalne Polski. Charakterystyka fizyczno-geograficzna regionów. Struktura współczesnej gospodarki. Baza i produkcja surowcowa. Zróżnicowanie struktur demograficznych. Podziały administracyjne. Struktura przemysłu. Infrastruktura techniczna. Współpraca i obroty handlowe z zagranicą.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: wykorzystywania wiedzy z zakresu geografii fizycznej i ekonomicznej Polski do określenia relacji między człowiekiem a środowiskiem w różnej skali przestrzennej oraz w pracach projektowych w różnych sektorach gospodarki, administracji publicznej i szkolnictwa.

Geografia regionalna świata

Treści kształcenia: Historia geologiczna Ziemi. Charakterystyka rzeźby kontynentów. Warunki klimatyczne w skali globalnej. Cechy wód powierzchniowych, flory i fauny. Ludność Ziemi. Polityczna mapa świata. Charakterystyka gospodarki światowej. Zjawiska katastroficzne w przeszłości geologicznej i zachodzące współcześnie. Charakterystyka kontynentów i regionów - cechy fizyczno-geograficzne, naturalne środowisko, ochrona przyrody. Człowiek i jego rola, surowce mineralne, gospodarka.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: wykazywania powiązań między elementami środowiska a działalnością człowieka; wskazywania zagrożeń i skutków zagospodarowania powierzchni Ziemi w skali globalnej i kontynentalnej.

Geologia

Treści kształcenia: Metody badawcze geologii. Wiek Ziemi, stratygrafia, budowa Ziemi, litosfera, płaszcz i jądro Ziemi. Diastrofizm. Wulkanizm i plutonizm. Metamorfizm. Transport i akumulacja osadów, środowiska sedymentacyjne. Rodzaje skał i minerałów. Geologia historyczna. Paleogeografia - globalne zmiany środowiska w historii Ziemi. Współczesne procesy geologiczne. Działalność człowieka i jej wpływ na litosferę oraz zasoby Ziemi.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozpoznawania elementów budowy litosfery; rozpoznawania zjawisk geologicznych; określania wpływu zjawisk geologicznych na działalność gospodarczą człowieka.

Kartografia i topografia

Treści kształcenia: Kształt i wymiar Ziemi. Układy współrzędnych. Odwzorowania kartograficzne. Treści i rodzaje map. Metody przedstawiania rzeźby. Generalizacja kartograficzna. Graficzne przedstawianie danych statystycznych. Klasyfikacja map topograficznych. Międzynarodowa mapa świata. Mapy i atlasy tematyczne. Topografia i jej zadania. Instrumenty geodezyjne. Redakcja i sporządzanie map.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: redagowania i sporządzania map z wykorzystaniem technologii informacyjnej.

Gleboznawstwo i geografia gleb

Treści kształcenia: Gleba jako wielofunkcyjny komponent środowiska przyrodniczego. Czynniki i procesy glebotwórcze. Profil glebowy jako zapis dziejów funkcjonowania środowiska. Poziomy genetyczne i diagnostyczne gleb. Jednostki taksonomiczne gleb, systematyka gleb Polski, taksonomie międzynarodowe. Geograficzne uwarunkowania rozmieszczenia gleb na kontynentach. Gleby Polski i ich waloryzacja. Mapy gleb. Naturalne i antropogeniczne zagrożenia dla pokrywy glebowej na kuli ziemskiej. Strategie ochrony gleb.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: określania i rozpoznawania typów gleb i ich elementów składowych; wykorzystywania terenowych i laboratoryjnych metod badawczych; wskazywania optymalnego zagospodarowania gleb.

Kształtowanie i ochrona środowiska

Treści kształcenia: Geoekologia, kształtowanie i ochrona środowiska. Struktura środowiska przyrodniczego. Ochrona atmosfery. Funkcje gleb. Zasoby gleby w zespole elementów przyrody. Dewastacja i degradacja oraz rekultywacja gleb. Zasoby wodne a potrzeby gospodarki. Zanieczyszczanie wód podziemnych i morskich. Hydrologiczne efekty procesu urbanizacji. Podstawy prawne ochrony wód. Relacje człowiek-środowisko. Mapy wykorzystywania krajobrazu. Wyznaczniki stanu środowiska w skali globalnej i regionalnej. Rozwój idei ochrony środowiska. Działalność gospodarcza człowieka a zagrożenia dla środowiska w skali globalnej. Główne kierunki zrównoważonego rozwoju na świecie. Ochrona przyrody.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: określania stanu środowiska; identyfikowania zagrożeń powodowanych działaniami gospodarczymi człowieka; waloryzowania środowiska dla potrzeb człowieka; oceniania wpływu działalności człowieka na środowisko.

Gospodarka przestrzenna

Treści kształcenia: Zasady lokalizacji działalności społeczno-gospodarczej. Równowaga przestrzenna. Interakcje i relacje przestrzenne. Przestrzenna struktura gospodarki i społeczeństwa - dynamika i ewolucja. Praktyczny wymiar gospodarki przestrzennej - ład przestrzenny.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: analizowania rozwoju społeczno-ekonomicznego i zagospodarowania przestrzennego w różnej skali geograficznej; oceniania uwarunkowań i skutków zagospodarowania przestrzennego; programowania rozwoju gospodarczego i zagospodarowania przestrzennego.

Planowanie przestrzenne

Treści kształcenia: Planowanie przestrzenne - plan a pojęcie studium zagospodarowania przestrzennego. Narzędzia planowania. Funkcja planowania regionalnego. Struktura planu zagospodarowania przestrzennego. Unormowania prawne i organizacyjne dotyczące planowania przestrzennego. Społeczna akceptacja koncepcji przestrzennego zagospodarowania obszarów.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia idei tworzenia planów zagospodarowania przestrzennego; konstruowania planów zagospodarowania przestrzennego zgodnie z normami prawno-administracyjnymi i wymogami środowiska.

Teledetekcja

Treści kształcenia: Współczesne techniki i systemy teledetekcyjne. Zakresy promieniowania elektromagnetycznego wykorzystywane w zdalnych badaniach Ziemi. Fotogrametryczne zdjęcia lotnicze. Informatyka teledetekcyjna. Interpretacja zdjęć oraz obrazów satelitarnych. Teledetekcja środowiska geograficznego.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: wykorzystywania obrazów satelitarnych i zdjęć lotniczych do analizy środowiska; wykorzystywania obrazów satelitarnych i zdjęć lotniczych do planowania działalności człowieka; wskazywania obszarów zagrożonych antropopresją w oparciu o techniki analityczne i cyfrowe.