Informacja naukowa i bibliotekoznawstwo

Opis kierunku studiów Informacja naukowa i bibliotekoznawstwo
poziom: studia licencjackie I stopnia
semestry: min. 6
ECTS: min. 180

Absolwent potrafi - przykładowe umiejętności:

• Absolwent powinien posiadać ogólną wiedzę dotyczącą źródeł informacji, procesów informacyjnych oraz z zakresu informacji naukowej i bibliotekoznawstwa.
• Powinien znać metody i techniki stosowane w procesach informacyjno-bibliotecznych.
• Powinien posiadać umiejętności sprawnego wyszukiwania, selekcji i oceny jakości informacji oraz tworzenia informacji (w tym bibliotecznych narzędzi informacji o zbiorach, serwisów www, baz danych).
• Powinien znać metody pracy z czytelnikami i użytkownikami informacji oraz kształcenia użytkowników.
• Powinien umieć promować działalność biblioteczną, informacyjną oraz z zakresu czytelnictwa.
• Powinien znać prawo autorskie, biblioteczne i informacyjne.
• Absolwent powinien być przygotowany do pracy w różnych instytucjach działających w sferze komunikacji publicznej, kultury, edukacji, biznesu, nauki i administracji zajmujących się gromadzeniem, opracowaniem i udostępnianiem dokumentów i zbiorów informacji o dokumentach oraz systemami informacyjnymi.
• Powinien być przygotowany do pracy w: wszystkich typach bibliotek, ośrodkach i centrach informacji, pracowniach bibliograficznych, wydawnictwach, archiwach, księgarniach, a także szkolnictwie - po ukończeniu specjalności nauczycielskiej (zgodnie ze standardami kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela).
• Powinien umieć wykorzystać zdobytą wiedzę i umiejętności z zachowaniem zasad etycznych.
• Absolwent powinien: być przygotowany do rozwiązywania problemów zawodowych, umieć pracować w zespole oraz umieć sprawnie komunikować się z otoczeniem.
• Powinien ponadto wykazywać się: otwartością na zmiany, innowacyjnością oraz umiejętnością przystosowywania się do zmieniającego się środowiska.
• Powinien mieć wpojone nawyki ustawicznego kształcenia i doskonalenia zawodowego.
• Absolwent powinien znać język obcy na poziomie B2 oraz umieć posługiwać się językiem specjalistycznym niezbędnym do wykonywania zawodu.
• Absolwent powinien być przygotowany do podjęcia studiów II stopnia.

Lista kierunków na uczelniach:

Informacja naukowa i bibliotekoznawstwo - studia licencjackie


Przykładowe tematy:

Komunikacja społeczna i medialna

Treści kształcenia: Definicja, cechy i funkcje komunikacji społecznej oraz medialnej, procesy komunikowania się w społeczeństwie. Typologia środków i form komunikowania. Komunikacja masowa. Etyka komunikacji. Język jako narzędzie różnych typów komunikacji (literackiej, naukowej). Propaganda i reklama jako formy komunikowania. Public relations - definicje, strategie, zastosowania.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia podstawowych pojęć i modeli z zakresu komunikacji społecznej i medialnej; analizowania procesów informacyjnych w oparciu o podstawowe pojęcia i modele; rozumienia społeczno-komunikacyjnych aspektów procesów informacyjnych i bibliotecznych.

Systemy komunikowania w nauce

Treści kształcenia: Naukoznawstwo - przedmiot, zakres, cele, metody. Pojęcie nauki. Hipotezy i prawa naukowe. Postęp w nauce. Rewolucje naukowe. Społeczne funkcje nauki. Metody badawcze w nauce. Języki nauki. Terminologia naukowa. Klasyfikacja nauk i piśmiennictwa naukowego. Psychologia i socjologia nauki. Naukometria. Polityka naukowa. Organizacja nauki, instytucje naukowe. Popularyzacja nauki. Model uczonego w dziejach nauki.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia podstawowych pojęć z dziedziny naukoznawstwa i z zakresu rozwoju nauki; rozumienia wpływu rozwoju nauki na doskonalenie systemu komunikacji naukowej i narzędzi służących komunikowaniu w nauce; rozumienia opisu i interpretacji związków organizacji nauki z kształtowaniem polityki informacyjnej i rozwojem instytucji informacyjnych.

Metody zarządzania

Treści kształcenia: Zarządzanie - istota i funkcje. Instytucja jako obiekt zarządzania. Struktury organizacyjne. Style i składniki kierowania. Metody projektowania systemów zarządzania. Aspekty etyczne zarządzania

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia podstawowych pojęć z zakresu zarządzania i istoty metod zarządzania; wykorzystywania elementów wiedzy o istocie i metodach zarządzania do opisu i analizy instytucji bibliotecznych i systemów informacyjnych; rozpoznawania form organizacyjnych instytucji bibliotecznych i systemów informacyjnych.

Historia kultury

Treści kształcenia: Kultura w naukach humanistycznych i społecznych. Potoczne i naukowe rozumienie kultury. Kultura jako forma komunikowania społecznego. Wzory kulturowe. Kultura narodowa, masowa, kontrkultura. Tradycja. Kultura symboliczna. Wzorce kulturowe. Zarys dziejów kultury europejskiej i pozaeuropejskiej. Kultura nowożytnej Europy. Starożytność i jej wpływ na kulturę współczesnej Europy. Chrześcijaństwo i jego wpływ na kulturę współczesnej Europy.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia i rozróżniania różnych podejść do definiowania kultury; wykorzystywania wiedzy o kulturze; odczytywania, rozumienia i interpretowania określonych symboli kultury.

Nauki o książce, bibliotece i informacji

Treści kształcenia: Bibliotekoznawstwo (nauka o bibliotece) i bibliologia (nauka o książce, księgoznawstwo): przedmiot, terminologia, struktura, modele badawcze, rozwój, wzajemne relacje, aspekty funkcjonalne i komunikacyjne. Metodologia: proces badawczy, źródła informacyjne a źródła do badań naukowych, typologia źródeł - ocena wiarygodności i autentyczności, metody badawcze. Promocja i organizacja badań nad książką i biblioteką. Geneza i historia informacji naukowej: przedmiot, pole badawcze, struktura, terminologia i metodologia informacji naukowej, współczesne nurty badawcze nauki o informacji (kognitywizm, cybersemiotyka). Kierunki badań informacji naukowej: etyka informacji, filozoficzne zagadnienia informacji, informacja a teoria chaosu, informacja a demokracja, informetria, Internet, ocena jakości informacji, prawna ochrona informacji, społeczeństwo informacyjne, teoria wyszukiwania, webometria. Informacja naukowa na tle innych dyscyplin naukowych. Działalność informacyjna - stan obecny i perspektywy, ośrodki badawcze w Polsce i na świecie, stowarzyszenia, badacze.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia i stosowania podstawowej wiedzy o książce, bibliotece i informacji oraz jej miejscu w systemie dyscyplin naukowych; doboru, oceny i interpretacji źródeł do badań; wykorzystania różnych koncepcji nazwy, statusu, przedmiotu oraz problematyki nauki o książce, bibliotece i informacji; analizowania i porównywania różnych kierunków badań podejmowanych współcześnie w zakresie nauki o książce, bibliotece i informacji; analizy działalności naukowej ośrodków badawczych oraz badaczy.

Czytelnictwo

Treści kształcenia: Czytelnictwo wśród innych form komunikacji społecznej. Metody i techniki badań czytelnictwa. System książki. Współczesna wiedza o czytelnictwie (lektologia). Czytanie w ujęciu komunikacyjnym, psychologicznym i socjologicznym. Komunikacja literacka, liternet i komunikacja nieliteracka. Publiczność czytelnicza - zasięg, wybory, preferencje. Specjalne grupy czytelników. Promocja książki i czytelnictwa. Alfabetyzacja, przysposobienie czytelnicze, literackie i elektroniczne. Metody pracy z użytkownikami bibliotek.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozpoznawania i rozumienia uwarunkowań, prawidłowości i stanu czytelnictwa; rozumienia zasad kształtowania umiejętności oraz zjawisk czytelniczych i komunikacyjnych; stosowania terminologii naukowej w badaniach i analizie zjawisk czytelniczych; stosowania metod i technik badań czytelniczych; stosowania w praktyce zawodowej nowoczesnych metod pracy z czytelnikiem.

Analiza i opracowanie dokumentów

Treści kształcenia: Formaty danych w systemach informacyjno-wyszukiwawczych i bibliotecznych. Metadane. Języki informacyjno-wyszukiwawcze. Indeksowanie dokumentów. Normalizacja w zakresie opracowania dokumentów, informacji i wymiany danych na nośnikach elektronicznych.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: posługiwania się podstawową terminologią dotyczącą dokumentów; posługiwania się podstawową terminologią dotyczącą języków informacyjno-wyszukiwawczych; rozpoznawania typów dokumentów; wykorzystania metodyki tworzenia różnych typów reprezentacji dokumentów; indeksowania dokumentów; posługiwania się metodyką bibliograficzną w tworzeniu spisów bibliograficznych; posługiwania się narzędziami informatycznymi istotnymi dla tworzenia i przetwarzania reprezentacji dokumentów; posługiwania się dokumentami normalizacyjnymi w zakresie tworzenia reprezentacji dokumentów.

Bibliotekarstwo

Treści kształcenia: Podstawy prawne działalności bibliotek. Typologia, funkcje i zadania bibliotek. Współpraca bibliotek. Charakterystyka podstawowych procesów bibliotecznych - zarządzanie zbiorami bibliotecznymi, ochrona i digitalizacja zbiorów, automatyzacja bibliotek. Zawód bibliotekarza i kształcenie bibliotekarzy, warsztat informacyjny bibliotekarza, etyka zawodu bibliotekarza. Podstawy budownictwa bibliotecznego i wyposażenia bibliotek.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: interpretowania i stosowania przepisów prawa dotyczących organizacji i funkcjonowania bibliotek oraz wykonywania zawodu bibliotekarza; stosowania zasad etycznych w pracy zawodowej; stosowania terminologii z zakresu praktyki bibliotekarskiej, typologii i zadań bibliotek; charakterystyki podstawowych procesów bibliotecznych; posługiwania się zintegrowanymi systemami automatyzacji bibliotek.

Historia książki i bibliotek

Treści kształcenia: Przemiany w wytwarzaniu, rozpowszechnianiu i użytkowaniu książki w świecie i w Polsce od starożytności do XXI wieku na tle historii kultury i życia społecznego: (1) geneza, rozwój i funkcje pisma, (2) wynalazek druku i jego konsekwencje, (3) forma, typologia i funkcje dawnej książki. Narodziny i rozwój prasy. Repertuar wydawniczy. Księgarstwo. Systemy kontroli - przywileje, koncesje, cenzura. Ewolucja bibliotek - rodzajów, organizacji, architektury, księgozbiorów, funkcji. Bibliofilstwo. Kultura czytelnicza i jej przemiany.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia procesów rozwoju i funkcji społecznej książki i bibliotek; systematyzacji i periodyzacji zjawisk w dziejach: książki i bibliotek, pisma, drukarstwa, księgarstwa, bibliotekarstwa i czytelnictwa; interpretowania zjawisk bibliologicznych w szerszym kontekście wiedzy i w odniesieniu do epok.

Społeczny kontekst działalności biblioteczno-informacyjnej oraz problematyka użytkowników informacji

Treści kształcenia: Kategoryzacja użytkowników informacji. Potrzeby informacyjne człowieka. Zachowania informacyjne. Monitorowanie i analiza potrzeb informacyjnych. Typologia i organizacja usług informacyjnych bibliotek. Wykorzystanie Internetu w świadczeniu usług informacyjnych. Metodyka pracy z użytkownikami w bibliotece. Kształcenie użytkowników informacji, information literacy. Książka, biblioteka, usługa informacyjna dla dzieci i młodzieży oraz osób niepełnosprawnych. Promocja bibliotek, informacji i czytelnictwa. Public relations w bibliotekach i działalności informacyjnej. Interakcja człowiek - komputer i interfejsy użytkownika.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia kompleksowej problematyki związków działalności bibliotecznej i informacyjnej z otoczeniem społecznym; planowania i prowadzenia badań oraz wyników dotyczących użytkowników informacji; opracowywania programów kształcenia z zakresu korzystania z bibliotek i informacji dla różnych grup użytkowników; stosowania różnych form pracy edukacyjnej i usług informacyjnych w odniesieniu do różnych kategorii użytkowników; stosowania strategii i technik public relations w działalności bibliotecznej i informacyjnej.

Projektowanie i ocena systemów i usług informacyjnych i bibliotecznych

Treści kształcenia: Podstawowe komponenty i typologia systemów informacyjno-wyszukiwawczych oraz serwisów www. Metodyka projektowania systemów informacyjno-wyszukiwawczych - projektowanie i tworzenie baz danych oraz serwisów www. Architektura informacji. Ocena jakości systemów informacyjno-wyszukiwawczych, baz danych i serwisów www.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia kompleksowej problematyki teoretyczno-typologicznej związanej z bazami danych, serwisami www oraz systemami informacyjno-wyszukiwawczymi (SIW); stosowania specjalistycznej terminologii; projektowania i tworzenia baz danych; projektowania architektury informacji i tworzenia serwisów www; stosowania metod, technik i wskaźników oceny różnych aspektów SIW, serwisów www oraz baz danych.

Zagadnienia wydawnicze i księgarskie

Treści kształcenia:. Współczesny ruch wydawniczy - wydawnictwa i ich typologia, organizacja produkcji wydawniczej, specjalizacja ośrodków i wydawców, serie wydawnicze. Typografia i inne techniki publikowania. Poligrafia jako przykład sztuki i rzemiosła. Prawo autorskie i wydawnicze. Funkcje księgarstwa. Rynek książki. Charakterystyka asortymentu księgarskiego. Rodzaje księgarń, ich klientela i formy działalności. Kluby książki. Marketing. Eksport. Import. Organizacja współczesnego księgarstwa w Polsce i na świecie. Międzynarodowe i krajowe targi książki jako impreza handlowa i promocyjna. Księgarnie internetowe - zasady funkcjonowania, promocja książki w Internecie.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia funkcji, organizacji i tendencji rozwojowych działalności wydawniczej i księgarskiej w Polsce i na świecie; rozumienia, analizowania i uogólniania zjawisk i procesów zachodzących w produkcji wydawniczej oraz na rynku książki; identyfikowania wzajemnych zależności zachodzących między tymi zjawiskami a działalnością biblioteczną i informacyjną; stosowania w praktyce różnych form reklamy i promocji książki.

Źródła i wyszukiwanie informacji

Treści kształcenia: Charakterystyka form zapisu informacji. Budowa, typologia, przegląd i charakterystyka źródeł informacji ogólnych i specjalnych. Metodyka bibliograficzna. Internet jako środowisko informacyjne. Metody i techniki wyszukiwania informacji w źródłach tradycyjnych oraz elektronicznych - lokalnych i zdalnych. Selekcja i ocena źródeł informacji.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: opisu oraz analizy architektury informacji i zawartości różnych typów źródeł informacji drukowanych i elektronicznych; stosowania heurystyki informacyjnej; posługiwania się narzędziami do wyszukiwania informacji w sieci; rozpoznawania, selekcjonowania i doboru źródeł informacji w zdefiniowanych sytuacjach wyszukiwawczych; doboru wyspecjalizowanych narzędzi wyszukiwania informacji w Internecie dostosowanych do konkretnych potrzeb informacyjnych; oceny i selekcji sposobów wyszukiwania; świadomego konstruowania efektywnych strategii wyszukiwania informacji w Internecie; stosowania metod, technik i wskaźników oceny rezultatów wyszukiwania.