Pedagogika

Opis kierunku studiów Pedagogika
poziom: studia licencjackie I stopnia
semestry: min. 6
ECTS: min. 180

Absolwent potrafi - przykładowe umiejętności:

• Absolwent dysponuje podstawową wiedzą ogólno-pedagogiczną, historyczno-filozoficzną, socjologiczną i psychologiczną niezbędną do zrozumienia społeczno-kulturowego kontekstu kształcenia, wychowania i pracy opiekuńczej oraz do kształtowania własnego rozwoju zawodowego.
• Ma umiejętność komunikacji społecznej, posługiwania się warsztatem diagnostycznym, wzbogacania oraz doskonalenia swojej wiedzy i kompetencji w zakresie praktycznego działania oraz tworzenia własnego warsztatu metodycznego.
• Ma umiejętność refleksyjnego spojrzenia na własną rolę zawodową oraz pogłębionego rozumienia rzeczywistości edukacyjnej.
• Absolwent uzyskuje podstawowe kwalifikacje zawodowe zależne od wybranej specjalności, z możliwością orientacji na konkretną specjalność pedagogiczną.
• Jest przygotowany do pracy w: szkolnictwie (po ukończeniu specjalności nauczycielskiej - zgodnie ze standardami kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela) w placówkach oświatowo-wychowawczych, poradniach specjalistycznych, zakładach pracy, służbie zdrowia, a także w instytucjach profilaktyki społecznej i w wymiarze sprawiedliwości.
• Absolwent zna język obcy na poziomie B2 oraz umie posługiwać się językiem specjalistycznym z zakresu pedagogiki.
• Absolwent jest przygotowany do podjęcia studiów II stopnia.

lista kierunków na uczelniach:

Pedagogika - studia licencjackie

Przykładowe tematy:

Filozofia

Treści kształcenia: Podstawowe zagadnienia filozofii Zachodu w ujęciu historycznym. Główne okresy, kierunki i orientacje filozoficzne na przestrzeni dziejów filozofii. Różnica między filozofią a nauką, mitem, poezją, religią i ideologią. Historyczna zmienność pojęć filozoficznych, sposobów i celów jej uprawiania. Główne problemy filozoficzne w kontekście najważniejszych nazwisk filozofii europejskiej od jej greckich początków do połowy XX wieku. Pojęcie bytu i sposobu istnienia. Monizm, dualizm, pluralizm, idealizm, materializm. Spór o uniwersalia. Spór o istnienie świata. Filozofia przyrody (problem materii, czas i przestrzeń, determinizm i indeterminizm). Racjonalizm i empiryzm. Zagadnienie granic poznania. Zagadnienie prawdy. Wybrane zagadnienia etyki, estetyki, filozofii społecznej. Elementy filozofii języka.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia podstawowych pojęć filozoficznych oraz współczesnych problemów humanistyki; interpretacji tekstów filozoficznych.

Psychologia

Treści kształcenia: Psychologia jako nauka o człowieku. Główne kierunki w psychologii. Biologiczne podstawy psychiki człowieka. Pojęcie procesów psychicznych. Procesy poznawcze jako procesy odbioru i przetwarzania informacji. Percepcja, myślenie i rozwiązywanie problemów. Pamięć. Uczenie się: elementarne i złożone formy uczenia się. Emocje. Motywacje. Osobowość: podstawowe koncepcje i struktura osobowości. Różnice indywidualne: inteligencja, temperament, styl poznawczy. Metody badawcze w psychologii. Badania podstawowe i diagnostyczne. Poznawanie innych i samego siebie. Psychologiczne i biologiczne ujęcie rozwoju człowieka.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia różnych nurtów teoretycznych psychologii i koncepcji człowieka oraz metodologii badań psychologicznych; samodzielnego studiowania literatury psychologicznej; określania procesów psychicznych i mechanizmów funkcjonowania człowieka oraz stosowania tej wiedzy w edukacji; posługiwania się metodami poznawania uczniów; samopoznania i samodoskonalenia; określania różnic indywidualnych i wynikających z nich implikacji dla wychowania i kształcenia.

Socjologia

Treści kształcenia: Geneza, istota i rozwój socjologii. Teorie socjologiczne - organicystyczna, interakcyjna, wymiany, fenomenologiczna, etnometodologiczna. Struktura społeczna: elementy, rodzaje struktur społecznych i ich znaczenie w życiu społecznym jednostek. Środowisko społeczne - kręgi społeczne, wspólnoty, społeczności lokalne. Grupy społeczne - klasyfikacje, grupy przynależności i grupy odniesienia, struktura grup i układ ról. Teoria roli społecznej. Interakcje społeczne - symboliczna natura ludzkich interakcji, klasyfikacja podczas interakcji, interakcje z grupami odniesienia i nieobecnymi. Konflikty społeczne i sposoby ich rozwiązywania.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: dostrzegania, analizowania i interpretowania różnych zjawisk społecznych; wykorzystywania wiedzy socjologicznej oraz procedur badawczych do diagnozowania i wyjaśniania problemów pedagogicznych.

Pojęcia i systemy pedagogiczne

Treści kształcenia: Geneza nauki, jej dzieje i współczesne dylematy. Nauka, jako "religia" XX wieku. Nauka a inne formy ludzkiego doświadczenia, nauka a: sztuka, wiedza potoczna, religia, filozofia, mit. Granice prawomocności - ważności - wiedzy naukowej. Spory o status nauk humanistycznych. Pozytywizm - antypozytywizm, naturalizm - antynaturalizm. Różne ujęcia osobliwości nauk humanistycznych. Praktyczność wiedzy humanistycznej: wiedza techniczno-analityczna i wiedza hermeneutyczno-moralna. Nauka i technika a mentalność człowieka XX wieku. Współczesna humanistyka wobec pytań o właściwy jej typ refleksji oraz o jej kulturowe i społeczne funkcje. Wychowanie a życie społeczne. Geneza wychowania. Wychowanie w różnych kulturach i różnych organizacjach (porządkach) życia społecznego. Wychowanie a rozwój. Funkcje wychowania. Problematyczność (nieoczywistość) wychowania i jej konsekwencje. Co to znaczy, że wychowanie obciążone jest nieusuwalną dwuznacznością i niespełnialnością? Dlaczego wychowanie wymaga zawsze moralnego uprawomocnienia? Wychowanie jako czynność techniczna, jako działanie komunikacyjne oraz jako fakt kulturowy. Instytucje edukacyjne. Zależność sposobu uprawiania pedagogiki od rozumienia wychowania. Geneza i struktura wiedzy pedagogicznej. Społeczno-kulturowe uwarunkowania wiedzy pedagogicznej. Zależność pedagogiki od innych dziedzin wiedzy. Różnice między pedagogiką rozumianą jako nauka i jako filozofia wychowania. Typowe pytania pedagogiczne. Struktura i style myślenia pedagogicznego. Aporie pedagogiczne: przymus i swoboda w wychowaniu, wychowanie jako urabianie i jako wspomaganie rozwoju, wychowanie adaptacyjne i emancypacyjne, wychowanie a manipulacja. Główne doktryny (systemy) pedagogiczne. Pojęcie doktryny pedagogicznej. Przynależność doktryn do różnych nurtów pedagogiki. Związek doktryn z ideologiami i formacjami światopoglądowymi. Znaczenie doktryn dla współczesnej refleksji o wychowaniu. Potrzeba i sposób studiowania doktryn pedagogicznych.

Historia myśli pedagogicznej

Treści kształcenia: Ideały wychowawcze i ich zmienność na przestrzeni dziejów. Historia instytucji edukacyjnych. Uniwersytety i ich rola w rozwoju kultury i nauki. Historyczna zmienność zadań edukacyjnych środowisk wychowawczych. Zawód nauczyciela w ciągu dziejów. Rozwój myśli pedagogicznej. Dzieje kształtowania się pedagogiki jako nauki - konteksty światowe i polskie. Historyczne źródła subdyscyplin pedagogicznych i realizacji idei w praktyce edukacyjnej.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia wiedzy historyczno-oświatowej i jej wykorzystywania do własnej refleksji nad współczesną teorią i praktyką pedagogiczną.

Teoretyczne podstawy wychowania

Treści kształcenia: Psychologiczne, socjologiczne i filozoficzne podstawy wychowania. Geneza i ewolucja teorii wychowania (teorie ogólne, średniego zasięgu i empiryczne). Potoczne teorie wychowania a teoretyczna refleksja nad wychowaniem. Teorie naukowe i ich orientacje. Analiza porównawcza teorii wychowania: ich różnice i elementy wspólne. Metateoria wychowania. Metodologiczne problemy teorii wychowania. Aksjologiczne i teleologiczne podstawy wychowania. Struktura procesu wychowania i jego dynamika. Podstawowe właściwości procesu wychowawczego. Granice i mierniki oddziaływań wychowawczych. Wychowanie a samowychowanie. Podstawowe dziedziny wychowania i ich teorie. Błędy wychowania a pseudowychowanie. Współczesne konteksty, idee i problemy teorii wychowania. Metodyczne aspekty wychowania: technologie wychowania, zasady, metody, formy, techniki i środki wychowania.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: analizowania relacji między teorią wychowania a innymi dyscyplinami pedagogicznymi oraz naukami pogranicza; rozwiązywania problemów wychowawczych w świetle różnych teorii wychowania; samodzielnego wiązania procesów wychowania z innymi procesami społecznymi i edukacyjnymi; projektowania własnych rozwiązań problemów wychowawczych; porównywania teorii i konfrontowania ich z sytuacją społeczno-historyczną oraz polityczną społeczeństw.

Teoretyczne podstawy kształcenia

Treści kształcenia: Dydaktyka ogólna jako subdyscyplina pedagogiczna. Historia rozwoju dydaktyki ogólnej. Główne nurty myślenia o szkolnej edukacji i szkole. Rozwiązania dydaktyczne: cele, treści i wyniki kształcenia - ich pomiar oraz ocena, metody dydaktyczne, proces nauczania i uczenia się w szkole, formy organizacji uczenia się, środki dydaktyczne. Zasady dydaktyczne. Poznawanie uczniów i motywowanie ich do nauki. Klasa szkolna i kierowanie nią. Szkoła i jej program. System szkolny.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: samodzielnego opisu i interpretacji podstawowych nurtów myślenia o szkolnej edukacji i szkole oraz związanych z nimi pojęć; samodzielnego opisu i analizy instrumentarium nauczyciela i szkoły; analizy i oceny rozwiązań dydaktycznych wraz z ich składnikami; posługiwania się wybranymi metodami i narzędziami badań dydaktycznych; samodzielnego dochodzenia do problemów i dylematów dydaktycznych oraz ich analizy.

Pedagogika społeczna

Treści kształcenia: Geneza, rozwój i kształtowanie się dyscypliny. Prekursorzy i twórcy - współczesne zadania. Podstawowe pojęcia i kategorie dyscypliny: profilaktyka, kompensacja, wsparcie społeczne, praca w środowisku, siły społeczne i ich organizacja. Główne środowiska życia człowieka, ich funkcje, przemiany i zagrożenia - rodzina, społeczność lokalna, grupa rówieśnicza, środowiska intencjonalne. Wybrane dziedziny aktywności człowieka: kultura, czas wolny, rekreacja, aktywność społeczna i obywatelska, organizacje pozarządowe, wolontariat. Zagrożenia globalne i lokalne oraz sytuacje ryzyka dla jednostek, grup i środowiska - bezrobocie, ubóstwo, deprywacja potrzeb, rozwarstwienie społeczne, niesprawiedliwość społeczna, dziedziczenie położenia społecznego, starość, dezorganizacja rodziny. Kryzys więzi społecznych i wartości. Dysfunkcjonalność instytucji i państwa.

Efekty kształcenia - umiejętności i kompetencje: rozumienia procesów zachodzących w otoczeniu i środowisku życia człowieka; dostrzegania czynników regulujących przemiany instytucji, zbiorowości społecznych, globalnych procesów kultury i zjawisk gospodarczych; oceny i diagnozowania sytuacji zagrożenia dla pomyślnego rozwoju jednostki i grup społecznych; dostrzegania i określania negatywnych skutków czynników rozwojowych, ubóstwa, sieroctwa społecznego, deficytów więzi międzyludzkich; kierowania aktywnością indywidualną i zbiorową; organizowania sił społecznych i rzeczowych składników środowiska szczególnie na rzecz dzieci, młodzieży i osób niewydolnych; rozumienia "geografii" administracji państwowej i instytucji zobligowanych do pomocy, profilaktyki i wsparcia społecznego osób i grup wymagających opieki i troski pedagogicznej.